Przede wszystkim powiedzmy sobie głośno i wyraźnie:
KAŻDY NÓŻ SIĘ TĘPI PODCZAS PRACY
Wbrew temu co często zapewniają sprzedawcy (telezakupy chociażby), nie ma noży które się nie tępią. Tak samo, jak nie ma noży ostrzonych laserowo, tudzież noży samo ostrzących podczas pracy. Wszelkie takie chwyty marketingowe mają na celu wciśnięcie nam produktu, który najczęściej nie jest dobrej jakości, a „magiczne” słowa sprzedawcy mają zachęcić nas do zakupu.
Tępią się noże ze stali węglowych, ze stali nierdzewnych, a nawet tepią się noże ceramiczne! Oczywiście nie tępią się noże kolekcjonerskie, ale tylko dlatego, iż bezpiecznie leżą na półce i jedyną rzeczą jaka im zagraża jest kurz. Jedyną formą zabezpieczenia noża przed stępieniem jest… jego nieużywanie. A chyba nie o to chodzi?
Dlatego każdy użytkownik noży prędzej czy później stanie przed wyborem zakupu ostrzałki, dzięki którym przywróci swojemu nożowi doskonałą ostrość, pozwalając tym samym na komfortową pracę.
Na rynku dostępnych jest mnóstwo ostrzałek, różniących się zarówno rozmiarami, materiałami, cenami jak i sposobem ostrzenia. Postaram się je przedstawić i opisać.
Przede wszystkim warto wiedzieć, iż istnieje kilka rodzajów ostrzałek, różniących się przede wszystkim materiałem z jakiego są wykonane.
Otóż każda ostrzałka zbudowana jest ze swojego rodzaju ścierniwa (kamień naturalny, kamień syntetyczny, techniczne materiały ścierne), które po prostu ściera z naszego noża stal. Im mniejsza gradacja ostrzałki, tym delikatniejsze zbieranie stali i analogicznie – im większa, tym mocniej zdziera stal.
W sprzedaży znajdziemy również ostrzałki diamentowe, które również dzielą się na gradacje (grubość nasypu diamentowego), jednak są zdecydowanie agresywniejsze od klasycznych ostrzałek. Przy ich pomocy szybciej wyprowadzimy krawędź tnącą mocno zniszczonego noża, czy też szybciej przywrócimy ostrość roboczą. Ostrzałki diamentowe pozwalają również na ostrzenie noży z cermiczną głownią.
Wiedząc już o podstawowym podziale, a także wiedząc jak działa ostrzałka, spójrzmy jakie mamy rodzaje.
Ostrzałki kompaktowe – lekkie, poręczne i bardzo proste w obsłudze. Doskonałe do ostrzenia noży kuchennych.
Ostrzałki takie pozwalają na bardzo szybkie naostrzenie noża, a to dzięki prętom ceramicznym, które szybko i pewnie zbierają stal z krawędzi tnącej, doprowadzając ją do stanu użytkowego. Niektóre z tych ostrzałek mają dodatkowo zestaw węglików spiekanych, które pomogą przy wstępnym ostrzeniu mocno zużytego ostrza. Ostrzałki takie są tak proste w użyciu, iż nie wymagają praktycznie żadnych manualnych zdolności. Wystarczy kilka, kilkanaście razy przeciągnąć ostrzem przez szczelinę ostrzałki, a pręty ceramiczne zrobią swoje, czyli zbiorą stal z ostrza, najczęściej pod kątem 17 stopni czyli takim, jaki najczęściej spotyka się na nożach kuchennych. Taka ostrzałka zadowoli każdą panią domu, czy też domowego mistrza gotowania.
Ostrzałki typu „Dog Bone” – małe, lekkie i łatwe w transporcie. Dedykowane do pracy w terenie, ale sprawdzą się oczywiście w domu. Do wszystkich rodzajów noży.
Ten typ ostrzałki wymaga już doświadczenia w ostrzeniu, czyli umiejętności ostrzenia krawędzi tnącej przy zachowaniu określonego kąta. Bo to właśnie kąt ostrzenia krawędzi tnącej decyduje o tym, czy nóż będzie ostry i będzie dobrze pracował, czy też nie. O tym, na jaki kąt ostrzyć dany nóż dowiemy się najczęściej na stronie producenta, bądź od sprzedawcy.
Ostrzałki te często posiadają charakterystyczny rowek na swojej powierzchni, który pozwala na ostrzenie haczyków wędkarskich, ostrzy rzutek do darta, czy też podostrzania igieł, szydeł, itp.
Małe ostrzałki składane – to świetna pozycja dla tych, którzy lubią mieć ostrzałkę przy sobie, wybierając się w teren. Nadają się do ostrzenia każdego typu noży.
Tego typu ostrzałki charakteryzują się tym, iż zabierają mało miejsca, są lekkie i łatwe w transporcie. Ich kompaktowa budowa świetnie sprawdzi się podczas wypraw, zajmując mało miejsca w naszym bagażu.
Ostrzenie na tych ostrzałkach przebiega praktycznie tak samo, jak ostrzałkami typu Dog Bone. Dodatkowo, rozkładana rączka pozwala użyć ostrzałki jak pilnika, co pozwala na łatwiejsze naostrzenie noży o dużym ostrzu (np. maczety), czy też naostrzenie siekiery.
Ostrzałki kieszonkowe – doskonale spełniają swoje zadanie zarówno w domu, jak i w terenie. Przy ich pomocy naostrzymy zarówno noże kuchenne, jak i terenowe, edc, taktyczne.
Ostrzałki tego typu to świetna oferta dla tych, którzy chcą mieć ostrzałkę przy sobie, chociażby w kieszeni. Ich małe rozmiary, a także często dołączane dedykowane etui (np. skórzany pouch, pudełko), pozwala na łatwy transport i możliwość użycia w każdej chwili.
Ostrzałki typu „pręt” – proste ostrzałki, najczęściej wykonane z ceramiki.
Przy ich pomocy szybko i skutecznie podostrzymy nóż w kuchni. Od użytkownika wymagają umiejętności zachowania kąta ostrzenia, co nie jest w ich wypadku kłopotliwe. Ze względu na swoją wielkość i kruchość, sprawdzają się tylko jako ostrzałki domowe.
Ostrzałki kamienne (naturalne i syntetyczne) – czyli ostrzałki, które stanowią swego rodzaju klasykę narzędzi ostrzących.
Ostrzałki te występują we wszystkich możliwych gradacjach. Począwszy od gruboziarnistych o bardzo drobej gradacji, aż do drobnoziarnistych o gradacji nawet 10000! Ostrzałki te najczęściej dostaniemy w postaci równo przyciętego bloku, który często posiada podstawkę zabezpieczającą przed ślizganiem się ostrzałki podczas pracy.
Aby prawidłowo ostrzyć na tego typu kamieniach, muszą one być nawilżone (wodą, bądź dedykowanym olejem). Dzięki temu ostrzenie jest bardziej efektywne, a ostrzałka nie zużywa się za szybko.
Samo ostrzenie wymaga małej wprawy, gdyż musimy krawędź tnącą przesuwać po powierzchni ostrzałki tak, by zachować określony dla danego noża kąt ostrzenia. Ale nie jest to aż tak trudne, a pracę możemy sobie ułatwić przy pomocy dostępnej prowadnicy.
Przy pomocy takich ostrzałek naostrzymy każdy nóż, a także tasaki, brzytwy i dłuta.
Duże ostrzałki diamentowe – świetne ze względu na szybkie zbieranie stali, doskonałe do odtwarzania mocno zniszczonych krawędzi tnących.
Masz wyszczerbiony nóż? Nóż z bardzo mocno zużyta krawędzią tnącą? Zatem duża ostrzałka diamentowa będzie doskonałym wyborem! Dzięki dużej powierzchni i agresywności diamentowego nasypu szybko doprowadzisz nóż do stanu używalności. Ostrzałki te nie wymagają specjalnego przygotowania do pracy, a jedynie umycia i wyczyszczenia po pracy (opiłki stali i ścierniwa zapychają pory ostrzałki).
Ostrzałki typu V – to ciekawe ostrzałki, które są proste w użyciu i nie wymagają od obsługującego pilnowania kątów ostrzenia. Do każdego rodzaju noży.
Ostrzałka taka składa się z zestawu prętów ściernych o określonej gradacji, które osadzone w podstawce pod narzuconym kątem pozwalają szybko i sprawnie naostrzyć krawędź tnącą. Użytkownik jedyne co musi robić, to prowadzić nóż prostopadle do podstawy tak, by krawędź tnąca przesuwała sie po pręcie. Często w takich ostrzałkach spotyka się kilka zestawów prętów (ostrzenie wstępne, ostrzenie właściwe i ostrzenie końcowe), które pozwalają doprowadzić każdy nóż do stanu golenia!
Systemy ostrzące – czyli zestaw ostrzałek, które w połączeniu z dołączonym urządzeniem prowadzącym pozwala na ostrzenie noży z dużą precyzją. Naostrzymy nimi praktycznie każdy nóż.
Jeżeli nie chcemy pilnować kąta ostrzenia, albo najzwyczajniej nie dajemy sobie z tym rady, wówczas ten typ ostrzałek nam pomoże. W systemach takich nóż mocowany jest na stałe, a przy pomocy prowadnicy ostrzymy krawędź tnącą określoną gradacją. Ten sposób ostrzenia pozwala na idealne zachowanie kąta ostrzenia, a możliwość zmiany gradacji ostrzałki daje nam możliwość dobrania gradacji w stosunku do stanu noża. Przy pomocy takiej ostrzałki szybko zmienimy również kąt krawędzi tnącej, jeżeli uznamy iż fabryczny nam nie odpowiada.
Ostrzałki elektryczne – czyli kombajny do ostrzenia noży kuchennych.
Ostrzałki te świetnie sprawdzą się w kuchni, gdy chcemy szybko podostrzyć nóż. Nie musimy w nich pilnować kąta ostrzenia, gdyż robią to za nas specjalne nacięcia prowadzące. Na takiej ostrzałce przeprowadzimy zarówno ostrzenie zgrubne, jak i końcowe. W ostrzałkach tych często można spotkać ścierniwa diamentowe, pozwalające na ostrzenie głowni noży ceramicznych. Ich zaletą jest to, iż można do nich dokupić elementy ostrzące, które z czasem się wyrabiają. Naostrzymy na nich noże kuchenne, jednak nie dadzą sobie rady z np. nożami terenowymi, ze względu na ich grubość.
Dodatkowym uzupełnieniem arsenału ostrzałek są małe ostrzałki długopisowe.
Ostrzałki te dzięki swojej budowie doskonale nadają się do szybkiego podostrzania, a także ostrzenia zużytych krawędzi tnących, a także do ostrzenia ząbków w nożach o głowni serrated. Poza tym, świetnie nadają się do ostrzenia wędkarskich haczyków czy też siekier. Występują również ostrzałki długopisowe o zwężającej się końcówce, co pozwala na ostrzenie bardzo drobnych ząbków.
I już na sam koniec, by krawędź tnącą noża doprowadzić do perfekcji (wypolerować ją) używamy skórzanego pasa i odrobiny pasty polerskiej.
Ten zabieg pozwala na wypolerowanie krawędzi tnącej i nadanie jej ostatecznej ostrości, która pozwoli cieszyć się nożem naostrzonym do stanu swobodnego cięcia kartki papieru. Tym sposobem zakończymy proces ostrzenia zarówno każdego noża, jak i tasaka, tudzież brzytwy.
Mam nadzieję, iż to krótkie wprowadzenie w świat ostrzałek pozwoli każdemu na wstępne zapoznanie się z istniejącymi produktami.
Zapraszamy do naszego sklepu, w którym indywidualnie pomożemy dobrać ostrzałki do Państwa wymagań.
